11 Ocak 2010 Pazartesi

ilk yardım konu anlatımı 4

İlkyardım Bilgisi
SOLUNUM

Göğüs bölgesinde ezilme, sıkışma ve baskı gibi durumlar, elektrik çarpması, zehirli gazlar ve dumanlar, dilin gevşeyip soluk yolunu tıkaması, suda boğulma sonucu akciğerlere su dolması, soluk yoluna cisim kaçmasıyla solunum durabilir.
Kazazedenin soluk alıp alamadığını anlamak için, başını geriye doğru iterek kulağımızı ağzına yaklaştırırız.
Ses duyulmuyor, nefes sıcaklığı hissedilmiyor, göz bebekleri büyümüş, ayrıca göğüs hareketleri de görülmüyor ise, solunum durmuş demektir.

Yetişkin bir insan, dakikada 15-20 defa soluk alırken, çocuklar dakikada 20-30 defa solurlar.

Solunum yetmezliğinde ilk önce beyin etkilenir. Solunum durduğunda kandaki oksijen oranı düşer ve 6 dakika içinde ölüm meydana gelir. Suni solunum, solunumu durmuş kimseye dışarıdan hava takviye etmektir. En etkili suni solunum yöntemi ağızdan ağıza suni solunumdur.

Suni solunum yaptırılacak olan hastanın ilk olarak, soluk yolunu açmak için çene göğüsten uzaklaştırılır.

Suni solunum, solunumu en çok 4-6 dakika önce durmuş olanlara yapılır.

Kalbi çalıştığı halde solunumu durmuş olanlara, hasta kendi kendine soluyuncaya kadar suni solunuma devam edilir. Yetişkin bir insana dakikada 15-20 suni solunum yaptırılmalıdır. Ağızdan ağıza suni solunum sırasında nefes verirken hastanın göğüs hareketleri gözlenir, göğüsün yükselmesinden verilen hava basıncının yeterliliği anlaşılır.

Ağız ve burun çevresi kanamalı yaralanmalarda Holger-Nielsen (sırttan bastırma) yöntemi tercih edilir.Holger-Nielsen metodu uygulanacak hasta yüzüstü yatırılır. Sırttan bastırma ile hasta nefes verir, dirseklerden kaldırma ile nefes alır. İlk yardımcı hastanın baş tarafındadır.

Solunum zorluğu olan kimse veya suni solunum sonucu tekrar solumaya başlayan bir kimse yan yatış pozisyonuna alınır, dil kontrol edilir baş geriye bükülür.

Beslenme sırasında soluk yolu tıkanan yetişkin kazazedeye uygun pozisyon uygun pozisyonda sırt kısmının ortasına vurularak soluk yolu açılır.

Bebeklere suni solunum ağız ve burundan birlikte az hava, sık aralıkla verilmelidir. Bebeklerde soluk yoluna herhangi bir cisim kaçması halinde ilk yardım olarak; ağız kısmı aşağıda, yüzüstü tutulur ve sırtına hafif vurulur.
Bayılma sonucu bilinci kaybolmuş hastaya soluk yolunun tıkanmaması için sabit yan yatış pozisyonu verilir.

Bilinci kaybolmuş olan bir kazazedenin dili

gevşer ve soluk yolu üzerine düşerek soluk yolunu tıkar.

Solunum yolu ile zehirlenenlere ağızdan ağıza suni solunum metodu uygulanmalı.

Silvester metodu ile suni solunum uygulanacak olan kazazedeye sırt üstü yatış pozisyonu verdirilir.

ilk yardım konu anlatımı 3

KALP DURMASINDA İLK YARDIM

Kalp, dolaşım sisteminin merkezidir. Kalp, dakikada 60-80 defa çalışarak hücrelere ve dokulara kan pompalar. Bebeklerde kalp atım sayısı büyüklerden fazladır.

Nabzın kaybolması ( boyun, şahdamarı ve el bileğinde), Solunum durması, reflekslerin kaybolması, göz bebeklerinin büyümesi ve kuvvetli ışıkta küçülmemesi, bilinç kaybı, vücut ısısnın düşmesi ve vücutta morarmaların olması kalp durmasının belirtileridir. Kalp durmasında ilk önce etkilenen kan dolaşımı sistemidir.

Kalbi en çok 6 dakika önce durmuş olanlara kalp masajı yapılır. Kalp masajı uygulama bölgesi, göğüs kemiğinin alt uç 1/3 lük kısmıdır.

Kalp masajı yapılacak olan kazazede sert bir zemine sırt üstü yatırılır. Kalp masajı yapılrken göğüs kemiği 5-7 cm kadar esnetilmelidir. Masaja en fazla kalp çalışıncaya kadar devam edilir. Yetişkin bir insana ortalama 60-80 kalp masajı yapılır. Bebeklere kalp masajı dakikada 100 defa yapılmalıdır.

Kalp masajı ile suni solunumun yalnızca bir ilk yardımcı uygulamak zorunda kalırsa, sırsıyla 15 kalp masajı - 2 suni solunum yapmalıdır. iki ilk yardımcı kalp masajı ile suni solunumu birlikte uygulayacak ise sırasıyla önce 5 kalp masajı -1 suni solunum yapılmalı.

Çalışan kalbe masaj yapılması halinde kalp durabilir.

Elektrik çapmasında kazazede elektrik devresinden çıkarıldıktan sonra ilk olarak kalp masajı bölgesine bir defa yumruk vurulur.
Herhangi bir nedenle kanın damarlardan dışarıya akmasına kanama denir.

İç kanama: Kanın içeriye doğru, vücut boşluklarına ve organlara akmasına denir. Baş dönmesi, halsizlik, soğuk terleme, yüzde solukluk, huzursuzluk, hızlı ve zayıf solunum, el ve ayaklarda soğuma, hava açlığı ve susuzluk hissi iç kanamanın belirtileridir.

Dış kanama :Kanın vücut derisinin bütünlüğü bozularak dışarı akmasıdır. Yeni meydana gelen büyük bir dış kanamada ilk önce temiz olan el veya parmakla, yara yerine basınç yapılmalıdır.

1- Atardamar kanaması : Kesik kesik fışkırarak akar ve açık kırmızı renktedir. Kısa zamanda fazla kan kaybı olduğunda en tehlikeli kanamadır.

2- Toplardamar kanaması : Akarak kanar. Rengi koyu kırmızıdır.

3- Kılcaldamar kanaması : Sızıntı şeklinde olur, tehlikeli değildir.



Kan durdurma yöntemleri

1- Kanayan yere elle baskı

2- Basınç noktalarına baskı: Kanayan bölgenin damarlarını baskı noktalarından deri ile kemik arasına sıkıştırmak.Boyun kanamasında,şah damarı üzerine basmakla; Baş derisi kanamasında, şakak kemiği üzerinde damara basmakla; omuz kanamasında, köprücük kemiği arka iç kısmına basmakla; kol ve eldeki kanamalar için, koltuk altından başlayıp kolun iç yüzeyi boyunca uzanan damara, ayak ve bacakta ise kasık iç kısmına baskı yapmakla kanama önlenir.

Kendiliğnden meydana gelen burun kanamasında,hastanın yüz ve ensesi soğuk su ile yıkanır, burnu sıkıştırılarak hasta oturtulur.

Kanama sonucu vücuttaki toplam kanın % 20 si kaybedilirse hayati tehlike başlar.

İnsan vücut ağırlının 1/13 ü kandır.

Kanamalarda kanamayı azaltacak yöntemlerden biri de, kanama yerini kalp seviyesinde yukarıda tutmaktır.
Kanayan yer ile kalp arasındaki tek kemik üzerinde sıkma bağı uygulanarak kanama durdurma yöntemine turnike denir.

Koldaki turnike dirsek ile omuz arasında sıkarak; bacakta turnike, diz ile kalça arasından sıkarak uygulanır.

Turnike ( sıkma bağı ) olarak kullanılacak malzeme 5-6 cm enli elastik malzeme olmalı. Sıkma bağı olarak bandaj, mendil veya kravat kullanılır. Turnike bandı 20 dakikada bir, 5-10 saniye süreyle gevşetilerek kanın gitmesi sağlanır. Turnikeyi 2-3 saatten fazla sıkılı şekilde bırakmamaya dikkat edilir.Bu nedenle turnike uygulamaya başlandığı saatin yazılıp kazazedenin görünür bir yerine asmak gerekir.



ŞOK

Kan dolaşımı yetersizliği nedeniyle vücut canlılığının azalmasına şok denir. Ani korku ve heyecan, aşırı tuz ve su kaybı, zehirlenme, ağır yaralanma, alerji ve çeşitli hastalıklar dolaşım sisteminin yetersizliğini ortaya çıkarır ve şok'a neden olur.

Şok'un belirtileri: Halsizlik, bitkinlik, deride renk solukluğu, sararma, terleme, huzursuzluk, şaşkınlık, endişe ve korku hissi, vücut ısısının düşmesi ve titreme, bulantı-kusma, hayat faaliyetinin zayıflaması, solunum ve nabızdan zayıflama ve sayısında aşırı artış.

Eğer kanama varsa, derhal durdurulur ve hasta hemen şok pozisyonuna alınır. Şok Pozisyonu: Hasta sırt üstü düz bir zemine yatırılır ve bacakları 30-40 cm. yukarı kaldırılır. Böylece beyne kan gitmesi sağlanmış olur. Hastanın üstü örtülerek vücut ısısı korunur. Hasta ile konuşarak güven telkin edilir ve şuurun açık kalması sağlanır. En kısa zamanda hastaneye sevk edilir.

Bir trafik kazası sonucu görülen şok belirtisi vücut sıcaklığının azalmasıdır.



BAYILMA

Dolaşım yetersizliği sonucu, beynin kansız kalması nedeniyle geçici olarak kendinden geçmeye bayılma denir. Aşırı kanama, kalp yetmezliği, tansiyon düşmesi, aşırı heyecan, yorgunluk, aşırı su kaybı, güneş çarpması bayılmanın nedenidir.Bayılmanın balirtileri ise, hastanın kendinden geçmesi, sararma , vücut ısısının azalması ve terleme, nabız ve solunum zayıflaması ve sayısının azalması.Bayılan kişinin hareket sisteminin faaliyeti durduğu için oturtulmamalı duyu organları uyarılmalıdır. Bayılmada da şokta olduğu gibi ilk yardım olarak şok pozisyonu uygulanır. Bilinç kaybı şokta zamanla oluştuğu halde bayılmada aniden meydana gelmektedir.

ilk yardım konu anlatımı 2

İNSAN VÜCUDU

Hücre : Bağımsız olarak yaşayabilen, vücudumuzun en küçük canlı birimidir. Hücre zarı vasıtasıyla beslenir.

Doku : Genellikle aynı tip hücrelerin bazı görevleri yapmak üzere birleşerek meydana getirdikleri yapıdır.
Organ: Belirli dokuların aynı amaç için bir araya geldiği birimdir.

Sistem: Aynı amaç için bir yapı içinde çalışan organların bütünüdür.Sindirirn,dolaşım, solunum, sinir, hareket, iç salgı vs. sistemleri vardır.



Hücre > Doku > Organ > Sistem > İnsan



Vücut bölgeleri

Baş bölgesi : Kafa, yüz, boyun, beyin, kulak, çene.

Göğüs bölgesi: Göğüs kafesi, kalp, akciğer, yemek borusu, nefes borusu

Karın bölgesi: Mide, bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi, dalak

Omurga bölgesi: Omurga, omurilik, böbrekler, bacaklar, ayaklar, kollar, eller, omuzlar.



Vücut Boşlukları

Göğüs boşluğu: Kalp, akciğer

Karın boşluğu: Mide, bağırsaklar, karaciğer, dalak, pankreas

Kafatası boşluğu: Beyin, beyincik

Omurga boşluğu: Omurga, omurilik.

Leğen boşluğu: İdrar kesesi, iç üreme organları

Trafik kazalarında en çok yara alan vücut bölgeleri ve organlar; Kafa, yüz, boyun-ense, göğüs-meme, karın, sırt-bel bölgeleri. Kafatası ve omurga, göğüs ve karın boşlukları.

Sağlam doku ve orgaların, faaliyetlerini kaybetmiş organların yerine nakline izin verilmesine doku ve organ bağışı denir. Ülkemizde, uygun şartları taşıyan doku ve organ bağışı hem hukuken, hemde dinen uygundur. Ülkemizde en çok bağışlanarak nakil yapılan doku kandır. Kandan sonra ise böbrek gelmektedir. Bölgesel kemik sakatlığı olanlar da doku veya organ bağışı yapabilirler.





İLK YARDIM ÇANTASI

Muhtemel bir trafik kazasında yaralılara önlem almak, ilk yardım yapabilmek için araçlarda ilk yardım çantası bulundurulmalıdır. İlk yardım çantasında gerekli olan malzemelerinin miktarını etkileyen faktör, taşınan yolcu sayısıdır. Yolcu taşıyan araçlarda daha çok miktarda malzemesi olan ilk yardım çantası bulunmalıdır.
Motorlu bisiklet, motosiklet ve iş makinesi dışındaki motorlu araçlarda ilk yardım çantası bulundurmak zorunludur.

İlk yardım çantası araçta kolay erişilebilir ve görünür bir yerde olmalıdır. Tentürdiyot ilk yardım çantası muhteviyatından çıkarılmıştır.



Araçlarda Bulunması Gereken İlk Yardım Malzemesi:

Cinsi Miktarı*

1- Büyük sargı bezi (10 cm x 3-5 m) 2 adet

2- Hidrofil gaz steril ( 10 x 10 cm 50'li kutu) 1 kutu

3- Üçgen sargı 1 adet

4- Hidrofil Pamuk (70 gr.) 1 paket

5- Flaster ( 2 cm. x 5 m) 1 adet

6- Çengelli iğne 10 adet

7- Küçük makas (paslanmaz çelik) 1 adet

8- Esmark bandajı 1 adet

9- Turnike (en az 50 cm örgülü tekstil malzemeden 1 adet

10- Yara bandı 10 adet

11- Plastik örtü (150 x 200 cm) 1 adet

12- Airway (hava yolu hortumu) 1 adet

13- Solunum maskesi 1 adet

14- Çanta içindekilerin listesi

*Araçlarda bulunan her 10 koltuk için 1 çanta için malzeme ilave edilir.

İlk Yardım Konu Anlatımı

İLK YARDIM

Kaza: Önceden tahmin edilemiyen aniden meydana gelen ve istenmeyen sonuçlar doğuran, ölüm yaralanma ve maddi hasarla sonuçlanan olaylara denir. Kazalar çoğu kez önlenebilen olaylardır. Trafik kazaları, iş kazaları, ev kazaları, spor kazaları birer kaza tipleridir.

Felaket: Doğal kaynaklı ve kasıt unsuru olmadan ortaya çıkan, büyük ölçüde can ve mal kayıplarına sebep olan olaylara felaket denir. Deprem, sel, fırtına, salgın hastalıklar ve yanardağ patlaması gibi olaylar birer felakettir.

Trafik Kazası: Karayolu üzerinde, hareket halinde olan, bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olaylardır.

Kazaların nedeni daha çok insanlardır. Trafik kazalarına en çok sürücüler sebep olmaktadır. Şehir içindeki trafik kazalarından en çok etkilenen yaya grubu yaşlılar ve çocuklardır. Trafik kazalarını en önemli sebebi kural dışı araç kullanılmasıdır.

Trafik kazalarına neden olan sürücü kusurları genel olarak trafik kurallarına uymamak ; aşırı hız, alkollü araç kullanımı, yorgun, uykusuz ve dikkatsiz araç kullanma, geçme kurallarına uymama, yeterli takip mesafesi bırakmamak,

vb. dir.

Yurdumuzda "Hızır Acil Servis" hizmetinin telefon numarası 112 dir.



KAZA YERİ İLK YARDIM ÖNLEMLERİ

İlk yardım : Ani olarak hastalanan ya da kazaya uğrayan kimseye tıbbi tedavisi yapılana kadar olay yerinde yapılan hayat kurtarıcı girişimlere denir.

İlk yardımın amacı: Kazanın olduğu yerde, kazazedelere yardım ederek durumlarının kötüye gitmesini engellemek ve hayatlarını kurtarmaya çalışmaktır.

Kaza yeri acil yardım haberleşmesi yapılırken ilk önce yaralıların durumu ve sayısı bildirilir.Acil yardım haberleşmesinde iletilecek mesaj kısa, öz ve anlaşılır olmalıdır. Kaza yerine yalnız başına ulaşan diğer araç sürücüleri acil yardım haberleşmesini yaralıların ölmesini engelleyecek önlemleri aldıktan sonra yapmalıdır.

İlk yardımda 6 aşama:

1- Kazazedeyi güvenceli yere almak, (kaza yerinde gerekli emniyet tedbirleri almak.)

2- Teşhis koymak

3- İlk yardım yapmak

4- Haberleşme

5- Kazazedelerin öncelik sırasına göre taşınması

6- Kazazedelerin uygun pozisyonda taşınması

İlk yardımda öncelik sırası :

1: Solunumu duranlar

2: Kalbi duranlar

3: Şoka girenler

İlk yardımcının özellikleri :

1- İlk yardım bilgisine sahip olmak

2- Çabuk hareket etmek

3- Elimizdeki araç ve gereçleri en iyi şekilde kullanmak

4- Telaşlanmadan, heyecanlanmadan ve ümitsizlik belirtisi göstermeden, hemen ölebilecek olanlara öncelikle yardım etmek

Trafik kazalarına ilk müdehale edebilecek kimse oldukları için sürücülerin ilk yardım bilgi ve becerisine sahip olmaları önemlidir. Trafik kazası gördüğünde gerekli tedbiri almayan sürücülere para ve puan cezası birlikte uygulanır. Trafi kazası gördüğünde sürücülerin müdehale etmeleri her durumda bir zorunluluktur.